Fabrikant AnsaldoBreda maakte bij de productie van de Fyra-treinen steeds dezelfde fouten, werkinstructies werden regelmatig niet gevolgd en problemen werden lange tijd niet opgelost. Ook kwam het voor dat er zonder goedgekeurde tekening werd gebouwd. Op het moment dat de treinen de fabriek in Italië verlieten, zaten er nog te veel fouten in de trein.
Dat zei kwaliteitsinspecteur Tinus Jonkers maandag tegen de parlementaire enquêtecommissie Fyra.
De flitstrein zou gaan rijden op de hogesnelheidslijn HSL-Zuid, maar was veel te laat klaar en moest na een paar weken alweer van het spoor omdat er veel mis mee was. De commissie zoekt uit hoe het zover heeft kunnen komen.
Jonkers werkte bij Lloyd’s Register Rail Europe en zag namens NS Financial Services Company (NSFSC) toe op de bouw van de Fyra in de fabriek van AnsaldoBreda. NSFSC is de NS-dochter die de treinen kocht.
Fyra-bouwer voerde showtje op
Op het moment dat de Fyra-treinen van Italië naar Amsterdam kwamen, zat er veel meer fouten in dan normaal is. Het ging om 200 tot 250 afwijkingen. De fouten die Jonkers en zijn collega’s vaststelden, werden met grote vertraging opgelost, of kwamen weer terug als er weer nieuwe mensen aan de treinen gingen werken. Het ging dan bijvoorbeeld om kabels die niet goed werden gelegd of om slechte lassen. De inspecteurs kwamen regelmatig fouten tegen die de fabrikant ook al had kunnen oplossen.
Jonkers hekelde de instelling van AnsaldoBreda. "Het verantwoordelijkheidsgevoel, de zelfcontrole, was anders dan bij andere leveranciers. Dat zou veel beter gekund hebben." De inspecteur noemde zijn werk in Italië frustrerend. "Ik had soms wel het gevoel dat we aan het lijntje werden gehouden."
AnsaldoBreda voerde een showtje op als de opdrachtgever langskwam in de fabriek om te kijken hoe het stond met de productie van de treinen. Dan droegen de werknemers helmen en witte handschoenen en was het opeens veel drukker in de fabriekshal, aldus Jonkers.
Verschil tussen Fyra-treinen
Volgen Jonkers hadden de treinen technisch gezien gewoon kunnen rijden als alle afwijkingen waren weggenomen en AnsaldoBreda volgens de gestelde eisen had gewerkt. Veel van de fouten die na de stranding van de Fyra aan het licht kwamen, waren bij hem al lang bekend.
Achteraf bleek ook dat niet alle Fyra-treinen hetzelfde waren. Volgens Jonkers waren de laatste treinen die de fabriek verlieten beduidend beter dan eerdere exemplaren.
De hogesnelheidstrein V250 van AnsaldoBreda, die Amsterdam en Brussel met elkaar had moeten verbinden, viel in december 2012 al na korte tijd uit wegens grootschalige technische mankementen. Daarop bliezen de NS en de Belgische vervoerder NMBS het hogesnelheidsproject af.
Het Fyra-project heeft zeker 10,8 miljard euro gekost, inclusief de aanleg van het spoor. De commissie zoekt antwoord op de vraag waarom de reiziger uiteindelijk niet heeft gekregen wat was voorgespiegeld. Het bedrag loopt nog steeds op, onder meer door verzakkingen aan het spoor.
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl